Wat Moustaqbel nu doet in het door de aardbeving zwaarst getroffen gebied

1 oktober

Tijd voor yoga. Het is altijd weer goed voor onze studenten, naast een goede zondagsrust. Het was een zware en leerzame week. De studenten moeten veel verwerken. We stimuleren onze studenten na te gaan wat ze allemaal geleerd hebben tijdens de coachingsessies. Hoewel er dagelijks een hoop zinnigs te melden is besluiten we dit verslag van dag-tot-dag hier te laten eindigen. We zullen met enige regelmaat een samenvatting toevoegen van de laatste ontwikkelingen. Wordt lid van onze nieuwsbrief als je automatisch op de hoogte gehouden wilt worden. We danken jullie enorm voor jullie hulp en interesse. 

30 september

We bellen vandaag vanuit Amsterdam met Alex Rossi, een Franse arts, prothesemaker en hulpverlener, die tot enkele jaren geleden in Mali actief was. Hij wil ons graag helpen, evenals mensen die een prothese nodig hebben in het gebied. Met dat laatste kunnen wij hem op onze beurt helpen. Ons netwerk van studenten en alumnae gaat slachtoffers met amputaties te identificeren, en de nodige info verzamelen, zodat hij hen over enkele maanden van een prothese kan voorzien. In Marrakech ontvangen we bezoek van Tarik Dahou van Onderzoeksinstituut IRD voor Duurzame Ontwikkeling in Parijs. Hij is ons op het spoor gekomen dankzij wetenschappelijk onderzoeker Beatrice Lecestre Rollier die vlak voor covid enkele maanden bij onze studenten doorbracht. Gezeten in een kring bereiden onze studenten samen met kunsthistorica Anissa Foukalne de lessen en museale avonturen van volgende week voor.

29 september

In zes afzonderlijke coachingsessies werken onze studenten hard aan hun persoonlijke ontwikkeling dankzij de inspanningen van Jamal Ghabri en zijn coachende vrienden en vriendinnen. In de zalen van het Huis van de Jeugd, zoals het gebouw heet, zijn energieke en persoonlijke gesprekken gaande. De sfeer is dynamisch, uitgelaten en hoopvol. Ondanks de ramp die ook in de sessies onderwerp van gesprek is. Na afloop wordt er flink genetwerkt en gezamenlijk couscous gegeten. In Nederland staan we in een opinieverhaal in de Amsterdamse krant Het Parool. 

28 september

Veertien coaches bezoeken ons in de middag voor een presentatie over het werk van Moustaqbel. We ontvangen de groep in Dar Moustaqbel Issil en Malika en Amal houden de presentatie. Vier studenten leiden de groep coaches daarna rond in de medina. Onze studenten zijn erg benieuwd naar de coaching sessies.

27 september

Vandaag gaan een aantal familieleden van onze getroffen studenten naar een arts of tandarts. We hebben afspraken geregeld en het transport betaald voor allen die medische hulp nodig hebben. Onze studenten zijn erg dankbaar dat we proactief met ze meedenken. Onze supervisors Najat en Zohra gaan op zoek naar een goede woning om tijdelijk te huren om een deel van onze studenten onder te brengen terwijl ons studentenhuis in de medina gerepareerd wordt. Dat blijkt erg lastig. Er is weinig keus en verhuurders haken af zodra ze horen dat het om studenten gaat. We doen ons best, zonder succes dit keer. Onze studenten Salma en Amal zijn geïnterviewd door NPO Radio 1. 

26 september

Vandaag komt Melissa Topacio-Long van onze belangrijkste culturele uitwisselingspartner ImprintedAbroad lunchen. We vergaderen daarna uitvoerig met het hele team over alle studenten uit Dar Moustaqbel I, waaronder de nieuwe studenten.  Nu ons grote studentenhuis in de medina niet beschikbaar is, zijn we genoodzaakt een andere locatie te zoeken voor een bezoek van veertien coaches die donderdag en vrijdag bij ons zijn. Die vinden we, gratis en voor niks, dankzij Maison des Jeunes/Dar Chabab – de ideale plek voor onze coachingsessies later deze week.

25 september

We ontvangen in Dar Moustaqbel onze vriend Abdelouahab Ben Sari, ingenieur en oud-directeur van vele (staats)bedrijven, die onze stichting al jaren ondersteund met raad, daad en donaties. bezoeken met enkele bouwtechnici ons pand in de medina van Marrakech. De diagnose is geruststellend: het pand is niet ernstig beschadigd. De scheuren worden komende weken gerepareerd. Onze stagiair is vandaag begonnen en voelt zich al snel thuis. In een lange vergadering met het hele team bespreken we de studenten die door de aardbeving getroffen zijn en de geboden noodhulp. We constateren dat we nu een nieuwe fase ingaan, waarin de nadruk komt te liggen van plekken waar families de winter kunnen doorbrengen. Het gebied, hoog in de bergen, is te koud om in tenten te kunnen overleven.

24 september

Na het ontbijt bezoeken we de bron in het dorp waar sinds de aardbeving opvallend veel water stroomt. In elk dorp dat we bezoeken is dit wat de mensen ons vertellen: opgedroogde bronnen stromen plotseling weer overvloedig, alsof de aardbeving diepe ondergrondse waterbronnen heeft vrijgemaakt. We nemen afscheid en rijden door naar het dorp Tamarout, Taguenteft. Eerst bezoeken we Naima, die naast haar oma ook haar tante en nichtje te betreuren heeft. Hun huis is verwoest en het hele dorp woont nu in tenten op een veld. Haar grootvader vertelt over de aardbeving die hij in 1960 meemaakte. Deze verwoestte Agadir, maar liet zich ook voelen in deze regio. Naima is zichtbaar verdrietig en verslagen en we nemen, zoals overal, de tijd om met haar te praten en haar te troosten. Iets verderop, in Nadia’s dorp, zetten we een familietent op. De situatie in dit dorp is ongeorganiseerd, er zijn nog maar weinig tenten en er heerst duidelijk spanning. We luisteren naar Nadia’s verhalen en hopen dat ze snel naar Marrakech kan terugkeren. Ze heeft afgelopen zomer haar bachelordiploma economie gehaald en hoopt nu een master te kunnen volgen. We hopen dat dit nog steeds mogelijk is, want door de aardbeving heeft ze een toelatingsexamen moeten missen. We stellen haar gerust. Nadia houdt zich sterk. De volgende stop is Tinmal, waar we onze alumna Latifa bezoeken. Ze werkt als coördinator op een school in Ijoukak, een van de weinige gebouwen die de aardbeving heeft doorstaan. Haar eigen huis in Tinmal werd verwoest. Haar familie woont met acht mensen in een geïmproviseerde tent, vlak voor de 12e-eeuwse moskee van Tinmal, die aanzienlijke schade opliep door de aardbeving. Tijdens haar studietijd aan Dar Moustaqbel ontwikkelde ze een liefde voor persoonlijke ontwikkeling. Ze las veel over dit onderwerp en is ervan overtuigd dat haar gemeenschap veel te winnen heeft op dit gebied. Sinds de aardbeving heeft ze verschillende keren kinderen verzameld voor kringgesprekken en spelletjes. Ze is blij dat ze hier een verschil kan maken. We praten uitgebreid met haar over hoe ze dit belangrijke werk naast haar werk kan blijven doen. In Marrakech krijgen de studenten die in Dar Moustaqbel Issil zijn een yogales dankzij onze partner yoga retreatbedrijf Nosade. Onze collega’s zijn naarstig op zoek naar een woning waar we een deel van onze studenten kunnen opvangen zolang we onze hoofdlocatie Dar Moustaqbel Medina niet in kunnen. 

23 september

Vijf teamleden en vrijwilligers reizen naar de verwoeste regio waar de aardbeving is begonnen. We gaan van Asni naar Ouirgane naar Ijoukak naar Talaat ‘n Yacoub naar Gougten, waar we overnachten bij de families van twee van onze studenten die veel familieleden hebben verloren. Vlakbij Ijoukak ontmoeten we onze studente Amina en haar familie. Bovenop een winderige heuvel staan tenten als sardientjes in een rij. Geen privacy, geen schaduw, geen rust. Amina was in het dorp toen de aardbeving plaatsvond. Ze heeft een baan bij de rechtbank in de provinciestad Chichaoua. De situatie is niet duurzaam, maar we weten dat Amina met haar baan haar gezin kan onderhouden. En dat is een grote troost. We spreken haar moed in en geven haar de spullen waar ze om vroeg en meer. We vervolgden onze weg door de bergen naar het volgende dorp. Gougten is een klein dorp in de bergen met drie families. De fqih, de imam die verantwoordelijk is voor de oude moskee, heeft zijn vrouw en twee van zijn kinderen verloren en heeft sindsdien het dorp verlaten. De families van onze twee studenten hebben een geweldige klus geklaard door een nieuw dorp op te zetten met tenten midden op hun velden. We condoleren hen, bezoeken de verwoeste huizen en praten over de verschrikkelijke gebeurtenissen en de toekomst. Ze zijn blij met onze komst en bedanken ons dat we de moeite hebben genomen om hen te bezoeken. De hulpgoederen die we brengen, van een grote familietent tot stroombanken, watertanks en voedsel, worden in grote dankbaarheid aanvaard. De overheid heeft zich nog niet laten zien in dit dorp. Degene die normaal gesproken een band met de overheid opbouwt, de mokaddem, is zelf tijdens de aardbeving overleden. En er heeft zich nog geen vervanger gemeld.

22 september

‘s Ochtends worden nog de laatste puntjes op de i gezet ter voorbereiding van de bestuursvergadering met het Marokkaanse bestuur die later op de dag plaatsvindt. We hebben een fijn telefonisch overleg met Jamal Ghabri over de 7 workshops die onze studenten over een week krijgen van 14 ervaren Nederlandse coaches. Een van onze studenten gaat de presentatie verzorgen bij aankomst van de coaches. We spreken over het gebrek aan zelfvertrouwen en het niet goed ontwikkelde vermogen vooruit te kijken en te plannen dat armoede vaak met zich meebrengt. De onderwerpen van de workshops zijn: hoe koester je je motivatie en houd je hem vast in zware tijden, werken aan zelfvertrouwen, spreken in het openbaar en stressmanagement. Jamal Ghabri is ontzettend bevlogen en we zijn blij met zijn komst en die van alle coaches die meekomen op deze bijzondere reis. Onze oprichter Hanneke van Hooff maakt een rondje door Marrakech voor de nodige inkopen, want morgen gaan we weer de bergen in om noodhulp te verlenen. We steken de komende weken extra energie en tijd in de begeleiding naar werk onder afgestudeerden die nog geen vaste baan hebben. Daarvoor kammen we vacaturesites uit. We hopen dat afgestudeerden die door de aardbeving hard geraakt zijn een nieuwe raison d’être vinden in de vorm van een baan waarin ze hun gemeenschappen ondersteunen met de wederopbouw. 

21 september

In Dar Moustaqbel Issil is het een komen en gaan van studenten die net weer aan hun studies begonnen zijn. Het is hoopgevend om tegen deze achtergrond te werken aan de noodhulp. In het teamoverleg vallen vele tranen. Onze teamleden hebben zich overduidelijk groot gehouden om onze studenten de steun te bieden die ze nodig hebben. Nu is het tijd dat iemand naar hen luistert en zij hun emoties de ruimte kunnen geven. Het empatisch vermogen van onze teamleden is uitzonderlijk groot, dat is een deel van hun kracht, maar in deze situatie is het ook ontzettend zwaar. We huilen en lachen en iedereen deelt zijn ervaringen. Onze alumni Hajar, die sinds een jaar een master volgt in Rabat, komt langs in het huis. Ze maakt zich zorgen over de wederopbouw. “Van al het geld dat beschikbaar is kunnen ze een smart city bouwen, maar ik vrees het ergste.” Net als andere studenten hoopt Hajar dat het gebied waar ze vandaan komt er beter uit zal komen, ze hopen dat deze tragedie ook een kans op een beter bestaan zal betekenen voor de mensen die het hebben overleefd. Maar ze zien nog weinig tekenen die dat staven. 

20 september

In Marrakech dient zich een mannelijke stagiair aan die graag stage wil lopen in onze organisatie. We werken nog niet veel met stagiairs, maar kunnen op dit moment zeker een extra paar handen gebruiken. Bovendien is zijn cv inspirerend en denken we hem ook een leerzame ervaring te kunnen bieden. Hanneke en Rachida vertrekken bepakt en bezakt vanuit Schiphol naar Marrakech. Op het vliegveld in Marrakech worden we om administratieve redenen langdurig geblokkeerd voordat we door mogen. Toch is iedereen zeer hulpvaardig en hoeven we geen invoerbelasting te betalen voor de honderd oplaadbare lampjes en vele powerbanks die we mee hebben. 

19 september

We kunnen niet wachten tot we alle studenten weer kunnen ontvangen. Omdat dit nog altijd niet mogelijk is werken we hard aan ons eigen onderwijsprogramma. Naast hun opleiding zijn al onze studenten verplicht deel te nemen aan het onderwijsprogramma in Dar Moustaqbel. Dat bestaat naast taalonderwijs in Frans en Engels uit vakgerelateerde bijlessen, en uit een scala aan culturele en sportieve activiteiten.  Persoonlijke ontwikkeling is ook van groot belang. Om die reden besteden we veel aandacht aan persoonlijke coaching en psychische ondersteuning. Het is mooi te zien dat ook opleidingen en artsen zich op grote schaal aanbieden om psychische ondersteuning te bieden aan de getroffenen. We hopen dat deze hulp ook over een tijdje nog beschikbaar zal zijn. We vragen ons bestuur in elk geval budget te reserveren voor psychische ondersteuning van de zwaarst getroffen studenten. 

18 september

Universiteit Cadi Ayyad in Marrakech gaat geheel volgens eerdere aankondigingen open en de colleges gaan van start. Dat hoopten we al, maar we waren er niet helemaal zeker van. Het is mooi te zien hoe veel studenten met goed gemoed van start gaan met hun studies. De studenten die niet door de aardbeving geraakt zijn willen zich allemaal zo snel mogelijk bij hen aansluiten in Marrakech, maar we vragen de studenten wier studie nog niet begonnen is nog even geduld te hebben. We kunnen niet wachten tot ons huis in de medina weer open mag. Radiozender FunX belt voor een interview, er komen steeds meer fondsen over de brug met wat grotere bedragen. We hebben contact met Oxfam Novib en het Rode Kruis over eventuele hulp. Het blijkt allemaal erg ingewikkeld en langzaam op gang te komen. De koning van Marokko Mohammed VI kondigt aan dat de overheid de geraakte families die hun huizen verloren zal helpen met een geldbedrag van ongeveer 14 duizend euro. Voor gedeeltelijk ingestorte huizen staat een bedrag van 8 duizend euro. Probleem is dat men geen idee heeft hoe het allemaal in zijn werk zal gaan. Vooralsnog krijgen veel families te horen dat ze zelf moeten repareren, terwijl ze geen enkele garantie krijgen dat er daadwerkelijk geld zal worden uitgekeerd. We hopen dat er zo snel mogelijk duidelijkheid komt, zodat we de dorpsgemeenschappen beter bij kunnen staan. Wij zijn en blijven wendbaar. Mo Achahboun, die ons helpt met het verlenen van noodhulp, heeft een longontsteking. Hij moet even pauze nemen, maar kan niet stilzitten. We zorgen voor de inkoop van alle goederen die onze studenten en hun families en dorpsgemeenschappen nodig hebben. 

17 september

Ademhalingsoefeningen en yoga-oefeningen helpen onze studenten in Dar Moustaqbel Issil de dag constructief te beginnen. In een van de oefeningen houden alle studenten elkaar vast. Ze zien er vredig uit. Yoga retreat bedrijf Nosade komt de komende tijd vaker dan gewoonlijk langs voor de nodige ontspanning. In Amsterdam houdt de Rotary Westertoren vandaag een inzamelingsactie aan de Sloterplas. Wij hebben al sinds onze oprichting een goede band met deze bijzondere rotaryclub en zijn ontzettend blij dat ze ook nu weer aan ons denken. Onze bestuursleden Alou van de Roemer, Robert Jan Wefers Bettink, oprichtster Hanneke van Hooff en ambassadeur Naima Azough vertellen aan de Sloterplas het verhaal van Moustaqbel in de hoop op donaties. Het is een gezellige boel, waaraan ook de prachtige poppen van het Monsterverbond bijdragen. Tussendoor zijn we driftig bezig familietenten die geschikt zijn voor winterse temperaturen te vinden. Ze zijn niet goedkoop. Zondagavond, vlak voor het slapengaan komt het rapport binnen van het onderzoeksbureau. Het is hoopgevend, maar een deel van het onderzoek moet worden afgewacht. 

16 september

We beginnen de dag met opvouwbare waterzakken en jerrycans en draagbare zonnepanelen en powerbanks. We winnen informatie in bij specialisten en inventariseren met onze studenten en vrijwilligers de behoefte aan hulp(goederen). Een van onze studenten vergezelde enkele dagen geleden haar moeder naar het psychiatrisch ziekenhuis in Marrakech. Haar moeder had al psychische problemen, maar door de aardbeving is ze volledig in de war. Onze studente keerde daarna terug naar haar zwaar getroffen dorp om bij haar zusje te zijn. Daar wonen ze nu samen in een geïmproviseerde tent, vlakbij hun ouderlijk huis dat voor zover het nog niet is ingestort – op instorten staat. Op een instabiel klif. We vragen hen samen naar Dar Moustaqbel Issil in Marrakech te komen om hen rust en bescherming te bieden, dichtbij hun moeder. Via via hebben we contact met de behandelend arts in het ziekenhuis waar haar moeder verblijft. We vragen het ziekenhuis de moeder zo lang mogelijk te houden, omdat de situatie in het dorp haar geestelijke toestand verder zal laten verslechteren. Haar dochter heeft haar motivatie om te studeren verloren. Het zal niet makkelijk zijn deze meiden weer hoop voor de toekomst te geven. We kopen grote hoeveelheden mobiele zonnepanelen, oplaadbare lampjes en powerbanks. Alles om dorpen zonder elektriciteit te ondersteunen. 

15 september

Het noodhulpteam heeft de nacht doorgebracht in Talaat ‘n Yacoub en vertrekt vroeg in de ochtend naar Aghbar, een cluster van zeventien dorpjes. Daar is de situatie ernstig. Bijna alles is ingestort. We brengen van alles dat hard nodig is, van generatoren tot babymelk en insuline, en van tentzeil en palen tot opladers en powerbanks. We zien veel geïmproviseerde tenten van boomstammen en doeken, ingepakt met bouwplastic. Het wordt hier ‘s nachts al aardig koud. Ondanks de tragiek zie je de veerkracht overal om je heen. Ons noodhulpteam ziet dat het noodzakelijk is in de dorpen geen of niet al te veel onderscheid te maken tussen onze studenten en hun families en de anderen. Iedereen zit in hetzelfde schuitje en iedereen verdient hulp. Aan scheve ogen heeft niemand iets. Onze studenten ter plaatse zijn zeer hulpvaardig bij het distribueren van hulpgoederen. Ze kennen iedereen en weten de weg. Rachida Azough zit eind van de middag bij Tijd voor Max om het laatste nieuws van onze studenten te delen. Onze studente Fatima wordt in Aghbar herenigd met haar nichtje. Het beeld van hun weerzien raakt veel mensen. 

14 september

Vroeg in de ochtend vertrekt het noodhulpteam met studenten Saida, Soukaina en Fatima samen met aannemer Mo Achahboun en zijn vrouw Marlies en onze vaste klusjesman Brahim naar Tahanaout, Moulay Brahim, Asni, Ouirgane, Azzaden en Talaat ’n Yacoub. Zoals op elke dag sinds de aardbeving heeft het team (in Marokko en Nederland) uitvoerig contact in de ochtend, nadat we gisteravond laat nog in gesprek zijn geweest. Er gebeurt zoveel en we moeten zorgen dat we staande blijven, het dodental loopt gedurende de dag op. ‘s Ochtends is het nog 45 en diezelfde avond 72. Iedereen maant elkaar genoeg te slapen en goed te eten. In tijden van grote stress is het belangrijk daar op te letten. Dit geldt nog meer voor onze studenten. We mogen niet verzwakt raken, onze families hebben ons hard nodig, ook op de lange termijn. Ons fijn vertakte netwerk van studenten in deze zwaarst getroffen dorpen maakt deel uit van het noodhulpteam en wacht op de goederen die zij weer verder distribueren. Zo distribueert Zineb el Qabli zestig gasflessen om mee te koken. Iedereen maakt zich zorgen over de regen die voorspeld is. 

13 september

We beginnen de dag bij Dar Moustaqbel Issil met traumatherapie onder leiding van coach en activiste Najia Zirari. De studenten komen samen in een kring en bespreken de gebeurtenissen van de afgelopen dagen. Onze trouwe partner, yoga retreat bedrijf Nosade, neemt contact met ons op om onze studenten yoga en ademhalingsoefeningen aan te bieden om het trauma te helpen verwerken. Yoga is altijd nuttig geweest voor onze studenten, maar nu nog meer. Het team dat de noodhulpactie voor Moustaqbel leidt, verzamelt zich in Dar Moustaqbel Issil. Naast Mo en Marlies, onze klusjesman Brahim en onze supervisor Najat Outgardi en collega Zohra Fattachi, zijn veel van onze studenten betrokken. De laatste inkopen die nodig zijn moeten worden gedaan voordat Mo en de rest van het team naar Tahanaout, Moulay Brahim, Asni, Ouirgane, Azzaden en Talaat ‘n Yacoub vertrekken. Ons Marokkaanse bestuurslid Mr. Khalid el Mustapha komt ‘s avonds aan in Dar Moustaqbel Issil voor overleg en om ons bij te staan in alles wat we nodig hebben. We zijn dankbaar voor zijn voortdurende steun en betrokkenheid. Onze kersverse alumni Naima, die net haar bachelor in de sociologie heeft behaald, stuurt eindelijk audioberichten. Haar telefoon viel uit en die van haar moeder ook. We zijn verdrietig door haar nieuws dat ze drie familieleden heeft verloren. De teller staat nu op 40.

12 september

RTL Nieuws maakt een item over onze studenten in Dar Moustaqbel Issil dat diezelfde avond wordt uitgezonden. Veel alumni komen langs in het studentenhuis voordat ze op weg gaan naar hun dorpen van herkomst. In de getroffen dorpen is geen elektriciteit meer. Steeds meer getroffen studenten en alumni weten eindelijk via via hun telefoon op te laden en melden zich bij ons. Ze leven op straat en zijn vele familieleden kwijtgeraakt. Een van onze studenten ziet zich genoodzaakt haar moeder naar het psychiatrisch ziekenhuis van Marrakech te brengen. Haar reeds instabiele moeder is door de aardbeving volledig in de war. We proberen haar te helpen en een bevriende arts neemt contact op met het ziekenhuis zodat hij onze studente op de hoogte kan houden van de situatie van haar moeder. We worden prominent genoemd in een verklaring van de British Society for Middle Eastern Studies over de aardbeving in Marokko.

11 september

Het is maandag, de week begint, en eigenlijk is het nog veel te stil. De noodhulp lijkt nu pas echt op gang te komen. Op deze maandagochtend horen we voor het eerst dat er veel helicopters in de regio zijn. Eindelijk kan de inspectie van het studentenhuis in de medina plaatsvinden. Onze coördinator vergezelt de bouwtechnisch ingenieur naar Dar Moustaqbel Medina. Rachida Azough wordt geïnterviewd door dagblad NRC. Het bestuur in Nederland komt samen en bespreekt de noodhulp met de Marokkaans Nederlandse leden van ons noodhulpteam in Marokko. Onze studenten zijn in nauw contact met elkaar via onze groepsapp DAR MOUSTAQBEL waar bijna al onze alumni nog steeds deel van uitmaken. Het is hartverwarmend te zien hoe ze zich over elkaar ontfermen en elkaar helpen. We verdelen beltegoed, want veel meer kunnen we niet doen nu de wegen nog afgesloten zijn. Onze oprichter en bestuurslid Hanneke Ouwehand van Hooff zit ’s avonds prime time bij het TV-programma Khalid en Sophie, waar zij het laatste nieuws uit Marokko deelt en beelden worden vertoond van onze studenten en de situatie in Talaat ‘n Yacoub. Veel mensen bellen en sturen berichten. Iedereen wil helpen. De steun is hartverwarmend.

10 september

Op zondag stellen we een document op waar alle studenten uit het zwaarst getroffen gebied koeltjes onder elkaar staan, met de gruwelijke realiteit in de kolom ernaast. Vele studenten verloren familieleden, sommigen wel twaalf. In totaal tellen we 37 doden onder naaste familie. Daarnaast is van ongeveer 80 procent van de studenten uit het getroffen gebied het ouderlijk huis (grotendeels) ingestort. Het is een drama van ongekende proporties. Onze studenten wisselen informatie uit en delen de situatie ter plaatse. De hulp komt van onze kant op gang met de meest noodzakelijke zaken zoals beltegoed, dekens, water en voeding. Sommige alumni waarover we ons zorgen maakten zijn terecht. Over anderen vernemen we niets, behalve dat onderzoek heeft uitgewezen dat hun huis ingestort is. Of er iemand onder bedolven ligt is onbekend. De eerste 48 uur zitten erop, terwijl het reddingswerk nog nauwelijks op gang is gekomen.

9 september

De studenten rusten uit en blijven contact zoeken met familieleden. Veel studenten komen uit de zwaarst getroffen gebieden. Ze houden hun hart vast. De eerste geluiden over familieleden die de ramp niet hebben overleefd komen binnen. Het verdriet is groot. De ouders van Zahra liggen onder het puin. Het zusje en de kinderen van Aicha, evenals vele andere familieleden, zijn gestorven. We proberen zicht te krijgen op de situatie, onderwijl de studenten troostend. We spreken een bouwtechnisch ingenieur die het huis in de medina zal inspecteren. Aicha is ontroostbaar en vertrekt onder begeleiding naar het rampgebied. ‘s Avonds om 22.30 zit Rachida Azough bij het TV-programma Op1 waar zij uitleg geeft over de situatie van onze studenten en hun families. ‘Ouders, broers en zussen van onze studenten liggen onder het puin. Er moet nu hulp worden geboden.’

8 september

Om elf uur ‘s avonds  Onze studenten vluchtten uit hun studentenhuizen en zochten toevlucht op Jemaa el Fna (de studenten uit Dar Moustaqbel Medina) en op een buurtplein bij de markt en de hammam in Issil (de studenten in Dar Moustaqbel Issil). Ze verbleven een groot deel van de nacht op straat en uiteindelijk vergezelden de studenten uit de medina hun medestudenten in het huis in Issil dat de aardbeving goed heeft doorstaan. Iedereen probeert in contact te komen met familieleden, die ze veelal niet kunnen bereiken. De paniek is groot.